Her toplumun namusun ne olduğu konusunda farklı görüşleri vardır. Namus, genelde bir insanın toplum tarafından kabul edilmesi ve değer görmesiyle yakından bağlantılıdır. Bir kişi toplum tarafından kabul edilmek için çoğunlukla kendisinden beklenenleri yerine getirmek zorundadır. Bir insan kendisinden beklenenleri yapmadığında çoğunlukla ya kendi namusunu ya da ailenin namusunu zedelediği düşünülür.
Ailenin namusu zedelendiğinde ya da zedelenme tehlikesi olduğunda bazı aileler sahip oldukları gücü kullanarak ailenin namusunu kurtarmaya çalışırlar. Aileler bu hedeflerine ulaşmak için şiddet de kullanırlar. Ailenin fertleri uyguladıkları şiddetle hem bu kişinin hem de ailenin namusunu kurtardıklarını düşünürler. Buna namus adına şiddet denir.
Almanya’da insana karşı şiddetin her türü yasaktır. Bundan dolayı namus adına şiddet de kanunen yasaktır ve cezalandırılır. Bir kişi başka bir kişinin namusunu ya da ailenin namusunu zedelediğini düşünse dahi şiddet uygulaması yasaktır.
Almanya’da bir kişinin örneğin
- evlenmeden önce (cinsel) bir ilişkisinin olması,
- evlenmeden önce bakire olmaması,
- tecavüze uğraması (Almanya’da tecavüz bir suçtur ve kanunen yasaktır),
- başka bir yerde yaşamak için ailesini terk etmesi,
- görücü usulüyle evlenmek istememesi,
- ailesinin istediği gibi davranmaması; örneğin okuldan çıktığında hemen eve dönmemesi,
- ailenin istediği gibi giyinmemesi,
- artık eşiyle birlikte olmak istemeyip onu terk etmesi,
- çocuk aldırarak gebeliğini sonlandırması,
kimsenin namusunu zedelemez.
Namus adına şiddetin türleri
Birçok toplumda erkekler kadınlardan daha fazla özgürlüğe ve güce sahiptir. Erkeklerin ve kadınların rolleri (cinsiyet rolleri) birbirlerinden çok farklıdır. Bundan dolayı genellikle kadınlar namus adına işlenen şiddetin kurbanı olurlar.
Namus adına şiddetin farklı türleri vardır. Bunlar:
- Kontrol etmek: Kız ya da kadın aile fertleri tarafından denetlenir ve kız/erkek arkadaşlarıyla bir yere gidemez ya da spor yapamaz.
- Fiziksel cezalandırma: Kız ya da kadın tekmelenir veya dövülür.
- Psikolojik cezalandırma: Kız ya da kadın hakarete uğrar veya tehdit edilir. Ailenin diğer fertleri onunla konuşmazlar, yüzüne bakmazlar ve o yokmuş gibi davranırlar.
- Kız ya da kadın istemediği halde evlendirilir (zorla evlendirme).
- Kız ya da kadın intihar etmeye zorlanır.
- Kız ya da kadın başka bir aile ferdi tarafından öldürülür.
Bazı durumlarda erkekler de namus adına şiddette maruz kalırlar. Örneğin: Homoseksüel olduklarında ya da görücü usulüyle evlenmeyi reddettiklerinde.
Şiddet birden çok aile ferdi tarafından uygulanabilir. Failler genelde erkektir ve ender olarak kadınlardır. Fail bazen de kişinin kendi partneridir.
Yardım istemek
Namus adına şiddetin kurbanı olduysanız ya da kurbanı olmaktan korkuyorsanız yardım isteyin:
- Güvenebileceğiniz bir kişiyle konuşun.
- Okula gidiyorsanız size yardım edebilecek öğretmenlerinize başvurun. Şiddetten korktuğunuzu onlara anlatın. Onlara tam olarak neden korktuğunuzu anlatın. Bu durumda öğretmeniniz size daha iyi yardım edebilir.
- Size yardım edebilecek ve bu konularda uzmanlaşmış örgütlere veya danışma merkezlerine başvurun. Örneğin Terre des Femmes örgütüne başvurun.
- Polise gidin. Şiddet olayını anlatın. Başınıza tam olarak nelerin geldiğini anlatın. Bu durumda polis size yardım edebilir.
